تاریخچه ی مدرسه ی دینی سلطان العلماء بندرلنگه

مدارس دینی را می توان یکی از منابع گرانسنگ و بنیادین دین مداری مردمان هر منطقه بر شمرد. تعلیم و تربیت دینی ریشه در خود دین دارد و قدمت آن به قدمت دین می رسد. اما تاریخچه مدارسی که با روش نوین تعلیم و تربیت پا به عرصه گذاشتند از چند سده نمی گذرد. در منطقه بندرلنگه، مدرسه ای با قدمت افزون بر یک سده و دقیقا در سال ۱۳۱۱ هجری قمری توسط دانشمند فرهیخته و چهره همیشه ماندگار سرزمین دانش و خرد و دین، علامه دوران مرحوم شیخ عبدالرحمن بن یوسف ملقب به سلطان العلماء بنا نهاده شد.

شیخ عبدالرحمن بن یوسف بن عبدالرحمن بن محمد على بن عبدالرحمن بن عبدالله بن ملاحسین خالدى، که در میان مردم به سلطان العلماء معروف شد. . او در بستک، در خانواده اى مذهبى دیده به جهان گشود و مقدمات علوم را نزد پدر خویش یاد گرفت.

در جستجوی علم:

از همان دوران کودکى به دلیل شوق و رغبتی که به کسب علم داشت پا به این عرصه نهاد و در روستای کوهیج که در آن برهه مهد تعلیم و تربیت بود و به دارالعلم شهرت داشت از محضر عالمى برجسته همچون شیخ محمد شافعی کسب فیض نمود.

سپس سلسله سیر و سفرهای علم اندوزی این جوانمرد که در واقع یادواره رحلات علمی سلف صالح بود آغاز گشت و به جاهای زیادی من جمله هند، کشمیر، کردستان، بغداد، بصره، مکه، مدینه و ….. مسافرت کرد و در نهایت روانه ی مصر شد و از چشمه ی جوشان علمای «الأزهر» سیراب گشت.

بازگشت به دیار:

ایشان پس از سالها تلاش و کوشش و شکیبائی در مسیر تحصیل علم، به مصداق آیه ی (وَمَا کَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّهً فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَهٍ مِنْهُمْ طَائِفَهٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَلِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ)[توبه:۱۲۲] به زادگاهش بستک بازگشت و در سال ۱۳۰۱ هجری قمری «مدرسه ی رحمانیه» را تأسیس نمود و در آنجا به نشر آموزه های دینی و معارف اسلامی به دو زبان عربی و فارسی پرداخت.

هجرت به لنگه:

به دنبال آشفتگی فضای اجتماعی و سیاسی منطقه لارستان، بستک نیز آشفته و نابسامان گشت. شیخ این اوضاع را برای پیشبرد اهداف و برنامه ها نامناسب دیده، و به مصداق آیه ی (وَمَنْ یُهَاجِرْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یَجِدْ فِی الْأَرْضِ مُرَاغَمًا کَثِیرًا وَسَعَهً… ) [نساء: ۱۰۰] بار سفر بست و به بندرلنگه مهاجرت کرد. وی در سال ۱۳۱۱ هجری قمری در آنجا فعالیتها ی خود را ادامه داد و با بنیان گذاری مدرسه رحمانیه که متعاقباً به «مدرسه ی دینی سلطان العلماء» معروف شد، سالها به جهل زدایی، نشر آموزه های دینی و پرورش نسلی آگاه و بیدار همت گماشت.

شاگردان سلطان العلماء:

در طول عمر پر برکت شیخ، شاگردان زیادى نزدشان تلمذ کرده و از محضر علم و شخصیت ایشان کسب فیض نموده اند، علماء و فضلایی همچون مرحوم شیخ زکریا کمالی دانشمند مشهور جزیره ی قشم، مرحوم سید عبدالرحیم خطیب مرجع اهل سنت بندرعباس، مرحوم شیخ ابراهیم و شیخ عبدالله انصاری از علمای قطر، و مرحوم شیخ عبدالرحیم انصاری از علمای مدینه منوره، مرحوم شیخ محمد نور مدنی (شیخ لاور) و مرحوم سید أمیر شیخ قتالی (بنیانگذار مدرسه دینی بندرخمیر) و مرحوم شیخ احمد نور کهتویی از جمله شاگردان وی به شمار می آیند.

و البته پرواضح است که فرزند برومندشان، شیخ محمدعلی خالدی از بارز مردان این میدان است، که پس از رحلت پدر، سکان داری این کشتی مبارک را به نیکی به عهده گرفت و در خطه جنوب رجالی را بساخت تا منادی حق و حقیقت بوده و حرکت دانش و اصلاح جامعه را با درایت و حکمت به سرمنزل مقصود رهنمون سازند.

آثار و تألیفات:

سلطان العلماء دست و قلم توانمندی برای نگارش علوم دینی داشته، و در این حوزه نوشته های ارزشمندی – که اکثرا به زبان عربی است- را از خود به جای گذاشته است. کتابهایی چون: شرح نظم متن منهج الطلاب (در پنج جلد)، نبراس الهدی شرح قطر الندی (در علم نحو)، ظهور الحقائق (در سیرت پیامبر)، الفوائد الصمدیه (در علم نحو) و سلطان الرسائل فی علم التوحید والمسائل از جمله تألیفات ایشان به شمار می آیند.

 

(مقاله ای با عنوان «بررسی ساختاری و علمی کتاب نبراس الهدی فی شرح قطر الندی اثر علامه شیخ عبدالرحمن خالدی» منتشر شده که می توانید آن را از لینک رو به رو دانلود کنید. ( دانلود فایل مقاله ))

وفات:

این بزرگ مرد پس از سالها نشر تعالیم دینی، دعوت و ارشاد مردم و خدمت به جامعه در روز شنبه سوم محرم سال ۱۳۶۰ هجری قمری چشم از جهان فرو بست و به لقای پروردگار رحمان شتافت و در بندرلنگه به خاک سپرده شد.

روحش شاد و راهش پر رهرو باد.

پس از درگذشت این عالم فرزانه، فرزند برومند و شاگرد بارز او دانشمند بزرگوار و پارسا جناب شیخ محمدعلی خالدی عهده دار این مسئولیت سترگ شد. ایشان در سال ۱۳۴۳ هجری شمسی به تجدید بنای مدرسه پرداخت و ساختمان جدیدی با گنجایش حدود صد محصل علم بنا نهاد. و به تعلیم و تربیت جوانان و نوجوانان کمر همت بست و حدود چهل سال به کار تحقیق و پژوهش و تدریس انواع علوم پرداخت و به لطف خداوند، زحمات بی شائبه و مخلصانه ایشان به بار نشست و علمای برجسته بسیاری از جمله شیخ محمدعلی امینی، شیخ عبدالکریم محمدی، سیداحمد یگانه، سیدمحمدیوسف وخشوری، و سیدعبدالباعث قتالی و دیگر علمای اسلامی حاصل این تلاش هستند وی هم چنین دارای آثار علمی متعددی به زبان های فارسی و عربی است.(تفسیر صفوه العرفان درده جلد، شرح اربعین نووی) ایشان علاوه بر فعالیت های علمی، مجاهدت های ارزشمند فرهنگی و اجتماعی نیز در پرونده دارند، که ذکر همه آن ها در این مختصر نمی گنجد.

همچنین در راستای توجه و اهتمام وافر ایشان به دانش و پژوهش در سال ۱۳۵۲ هجری شمسی کتابخانه بزرگی را در کنار مدرسه بنیان نهاد که تابه امروز یکی از مهم ترین کتاب خانه های منطقه به شمار می رود.

در سال تحصیلی ۱۳۵۹ در پی مسافرت ایشان به امارات متحده عربی و سکونت در آن جا، مدرسه به مدت یک سال تعطیل شد. ولی نیاز مردم به این منبع علمی نگذاشت جریان پر آب رودخانه دین به خشکی گراید. و بلافاصله در سال ۱۳۶۰ توسط سه تن از تربیت یافتگان خود او،آقایان شیخ محمدصدیق بهجت، شیخ سیدمحمد زارعی و شیخ محمد نیازمند، با ۲۵ محصل علم بازگشایی شد که در همان سال جناب استاد شیخ محمدعلی امینی که از شاگردان او و دانش آموخته همین مدرسه بود،هم زمان تدریس و مدیریت آن را عهده دار شد.

از آن پس، هر سال بر تعداد علاقمندان به فراگیری علوم دینی و متقاضیان ورود به این مدسه بیشتر و بیشتر شد به گونه ای که ساختمان مدرسه، دیگر جوابگوی سیل عظیم متقاضیان نبود. و چاره ای جز افزایش فضای آن وجود نداشت. همین امر جناب شیخ امینی را بر آن داشت تا با پی گیری ها و سخت کوشی های خود گام بلندی را جهت ایجاد فضای آموزشی مناسب بر دارد که بحمدلله این تلاش ها به بار نشست و سرانجام در سال ۱۳۸۳ هجری شمسی ساختمان جدید مجتمع علمی، فرهنگی سلطان العلماء در زمینی به مساحت ۱۲۰۰۰ متر مربع گشایش یافت. این ساختمان حدود ۸۰۰۰ متر مربع زیر بنا دارد که ۷۰۰۰ متر آن به ساختمان بخش های اداری، آموزشی، خوابگاهی و رفاهی تعلق دارد و مابقی نیز به مسجد و منازل اساتید اختصاص دارد. توسعه فضای آموزشی، فرصتی شد تا این مجتمع اقدام به ایجاد دوره های جدید آموزشی نماید بر این اساس افزون بر دوره های مقدمات و متوسطه که تنها برای برادران دایر بوده دوره چهار ساله عالی(لیسانس) در رشته تفسیر و علوم قرآنی ویژه برادران با هم کاری معهد عالی و پژوهش های اسلامی اهل سنت و جماعت جنوب ایران در سال تحصیلی ۱۳۸۵-۱۳۸۴ راه اندازی شد. یک سال بعد بنا بر تقاضای خواهران علاقمند دوره چهار ساله عالی(لیسانس) در رشته تفسیر و علوم قرآنی ویژه خواهران نیز راه اندازی شد، و از آن به بعد پذیرش این رشته هم برای برادران و هم خواهران انجام می گیرد. در سال تحصیلی ۱۳۹۶-۱۳۹۵ با هم کاری دبیر خانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت دوره ای ویژه جهت اخذ مدارک رسمی سطح یک وسطح دو راه اندازی گردید.

علاوه بر دوره های مقدمات، متوسطه و عالی برای خواهران و برادران دارای یک دارالتحفیظ و یک دبیرستان غیر انتفاعی نیز می باشد که همه ی این مجموعه ها از فضای آموزشی مناسب، امکانات رفاهی، خوابگاه، کتابخانه، مسجد و سالن ورزشی بهرمند هستند. در حال حاضر، این مجتمع از معاونت های علمی، امور قرآنی،اجتماعی وبرنامه ریزی وتوسعه برخوردار است

شیخ محمدعلی امینی علاوه بر مدیریت مجتمع یکی از اعضای هیئت فتوای اهل سنت جنوب کشور و شخصیتی اصلاحگر و فعال در منطقه هرمزگان می باشد.

شاگردان برجسته شیخ عبدالرحمن خالدی سلطان العلماء

 

شاگردان برجسته شیخ محمدعلی خالدی سلطان العلماء